Hüseyin Avni Paşa Çeşmesi

İstanbul’un tarihe meydan okuyan çeşmelerini yakından görmek isteyenler, pek çok seçenekle karşılaşabilir. Bu seçeneklerden biri olan Hüseyin Avni Paşa Çeşmesi Üsküdar içinde yer alır. Paşalimanı Caddesi üzerinde konumlanan tarihi çeşme, tümüyle mermer malzemeden yapılır. Görece büyük bir eser olarak öne çıkan yapı, bugüne ulaşmayı başaran nadir çeşmeler arasındadır. Çıkıntıyla önde olan ana çeşmenin haricinde her iki tarafta dört yalaklı kanatlar uzanır. Çeşmenin ayna taşı, sütunların arasındadır. Bu bölümün üstünde kabartma süslere başvurulur. Gerek teknesi gerekse de sedleri özgünlüğünü korur. Buna rağmen çeşmenin suyunun kesik olması, yapıya gölge düşürür.

Sütun başlıklarının üstünden geçmekte olan kornişlerde kitabe taşı yer alır. Bu kornişlerden sonra ise saçak kısmı gelir. Tarihi yapının üstü demir parmaklıklarla çevrili durumdadır. Kitabesi net şekilde okunacak durumdadır. Bilindiği üzere bugüne ulaşan pek çok tarihi çeşmenin kitabesi, dokusunu yitirmiş durumdadır. Kitabede yazılan bilgilere göre daha önce de burada başka bir çeşme bulunur. Bu çeşme, Serasker Hüseyin Avni Paşa’nın önderliğinde yenilenir. Eski çeşmenin bu sayede çehresi ve mimari özellikleri değişir. Hüseyin Avni Paşa Çeşmesi, sırtını duvara dayar. Diğer yandan da denize bakması, onu konum olarak daha da ayrıcalıklı kılar. Taşçılık sanatından da esintiler sunan çeşmede, Barok stilin etkileri görülür.

Ana çeşmenin önde olması, onun kartala benzetilmesine neden olur. Yan bölümlerine eklenen diğer çeşmeler de bu kartalın kanatları gibi durur. Çeşmenin sütunları genel anlamda ince ve zariftir. Mermer sütunlar dört köşelidir. Yan çeşmelerde diğer yandan uzun bir korniş göze çarpar. Bu çeşmelerin her birinin önünde yalakları bulunur. Sular gizli delikler sayesinde birinden diğerine doğru akmayı sürdürür. Çeşmenin banisi olan Hüseyin Avni Paşa, 1820 Isparta doğumludur ve uzun yıllar boyunca İstanbul’da medrese eğitimi alır.