Atatürk Evi Müzesi

Kurtuluş Savaşı’nın en önemli adımlarından olan Erzurum Kongresi’nin çalışmalarının yürütüldüğü Atatürk Evi Müzesi, Türkiye topraklarının kurtuluş hikayesini anlatır. Erzurumlu bir zengin tarafından 19’uncu yüzyılda bir konak olarak inşa edilip daha sonrasında devlete hibe edilir. 1915-1916 yılları arasında dokuz ay gibi kısa bir süre için Alman Konsolosluğu olarak kullanılan konak daha sonra Valilikçe ikamet adresi olur. Dönemin Valisi Mahir Akkaya 1919 yılının 3 Temmuz’una kadar burada oturur ve sonrasında şehirden ayrılır ve konak da boşaltılır. 9 Temmuz 1919’da Kurtuluş Savaşı’nın en önemli ön hazırlık süreçlerinden olan Erzurum Kongresi’nin hazırlıkları için Hüseyin Rauf Bey ve arkadaşları yerleşir konağa. Ülkenin kurtuluşu için tam 52 gün boyunca dişini tırnağına takarak çalışan askerlerin verdikleri uğraşla konak da tarihi bir önem kazanmış olur. Başöğretmen Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Erzurum Kongresi’nin ardından şehirden ayrıldığında ise yapı ‘Vali Konağı’ olarak kullanılmaya başlar. Atatürk, Kurtuluş Savaşı’nın ardından kazanılan ülke topraklarında 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni kurar. Cumhuriyetin kurulmasının ardından Erzurum’a ilk ziyaretinde ise kendisine dönemin Belediye Başkanı Nazif Bey tarafından bir kuyumcuya yaptırılan altın anahtar ve şehrin tapusu Erzurum adına Mustafa Kemal Paşa’ya hediye edilir. 1930-34 yıllarında Erzurum Kolordu Komutanlığı kumandanlarına verilen konak Atatürk’ün vefatının ardından kız kardeşi Makbule Boysan’a geçer. Makbule Hanım’ın isteğiyle Çocuk Esirgeme Kurumu’na devredilen yapı 1980’e kadar yetim ve öksüz çocukların korunmasına hizmet eder. Son olarak 1984 yılında Sağlık Bakanlığı’nca Kültür Bakanlığı’na devredilen konak aynı yıl Atatürk Evi Müzesi olarak halkın hizmetine açılır.