Akbaş Şehitliği

Akbaş Şehitliği, Çanakkale’ye İstanbul üzerinden gelenler için ilk ziyaret noktası olarak kabul edilir. Bu anlamda avantajlı bir konuma sahip olan şehitlik, Gelibolu üzerinden Eceabat’a doğru gelenlerin yaklaşık 30 kilometre bir yolculuk yapmalarını gerektirir. Şehitliğin bugün olduğu yer aslında geçmişte işlek bir limandır. Muhabere döneminde bu liman özellikle Türk birlikleri için bir ikmal merkezi olarak kullanılmış, bilhassa da İstanbul üzerinden gelen savaş malzemelerinin temini ve dağıtımı noktasında önemli bir işlev konumunda görülmüştür. Hatta o dönemler buradaki Akbaş mevkiinde tümene ait seyyar bir hastane bile yer alırdı. Bu hastane bir anlamda bir sevk hastanesi olarak işlev görürdü. Burada durumu epey ağır olduğu anlaşılan askerler Selimiye Kışlası’na sevk edilirdi. Saldırılara maruz kalan gemilerde şehit olanlar Yalova köyü üzerinde yer alan asıl şehitliğe gömülmüştür. Bu nedenle Akbaş Şehitliği’nde bugün 459 adet sembolik mezar taşı dikilidir ancak orijinal mezarlardan oluşan anıt mezarlık, hemen karşısındaki köye giden yolun üzerindedir. Oldukça geniş olan bu bölgede barış mesajları içeren bir heykel de dikkat çeker. Aynı zamanda Çanakkale Savaşı’nda hayatını yitiren şehitlere ithafen bir anıt da yer alır. Diğer taraftan şehitliğin içinde sıhhiye birliklerinin figürleştirildiği şık bir kabartma -ki rölyef denir ona- bulunur. Bu kabartmaların üzerinde Atatürk’ün kullandığı bazı ifadelere yer verilmiştir. Rölyefte aynı zamanda toplamda 754 şehidin adı yer alır. Akbaş Şehitliği’nin hemen alt bölümünde bir mescit ve şadırvan yer alır. Bu alan ise ziyarete her daim açıktır. Şehitlik ile alakalı son yenileme çalışmaları 2013 senesinde gerçekleşmiştir. Burası Çanakkale Savaşları boyunca itilaf kuvvetlerinin hedefi olur. Hem deniz hem de havadan çok sayıda saldırıya maruz kalır. Savaş bittikten, Çanakkale geçilemedikten ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulduktan neredeyse çeyrek asır sonra ise Akbaş Şehitliği 1945’te yaptırılır. Toplamda yaklaşık olarak 1000 metrekarelik büyük bir alanı kaplayan bu alan tüm ziyaretçilerine o günkü duyguları ve vatan sevgisinin önemini yaşatır.