Bergama (Pergamon Antik Kenti) Akropolis

Pergamon’daki şehir planlaması fiziksel koşullara bağlı olarak gelişmiştir. Kent düzeni ve form incelendiğinde bu durum net bir şekilde görülebilir. Pergamon bölgesinde doğal bir düzlük bulunmaz. İnşaat alanları bölgede zaman içinde azaldığı için zorunlu olarak eski teraslar yeni teraslar içinde entegre olur. Bu nedenle de şehrin tarihi hakkında net bir bilgi edilmesini zorlaştırır. Pergamon Akropolisi 2014 senesinde Dünya Kültür Miras Listesi’ne dahil edilir. Akropolis, bugün İzmir’de Bergama olarak bilinen ilçe sınırları içinde yer alır. Bölge tarih boyunca çeşitli işgallerin hedefi olsa da ayakta kalmayı başarır. Akropolis stratejik bakımdan çok kritik bir noktada yer aldığı için özenli bir şekilde korunur. Pergamon antik kenti Bakırçay havzasında yer alır. Yerleşime dair ilk izlerin milatta önce 7’nci yüzyıla ait olduğu tahmin edilir. ‘Perg’ sözcüğü o dönem için kale anlamında kullanılır. Bölge yukarı ve aşağı kent olarak ikiye ayrılır. Tepenin üst noktasına kurulan kent, zaman içinde erozyonların etkisi ile aşağı doğru kaymaya başlar. Filozof Secundus burası için “Küçük Asya’nın en ünlü şehri” şeklinde bir ifade kullanır. Akropolün olduğu nokta milattan sonra 8’inci yüzyılda Arap akınları ile karşılaşır. 14’üncü yüzyıl içinde de Menteşe Beyliği burayı kontrol eder. 1345 senesinde ise Orhan Gazi’nin önderliğinde Osmanlı’ya dahil olur. Bergama Akropolisi’nin çevresinde çok büyük kutsal mekanlar ve sosyal yapılar dikkat çeker. Peristilli -ki kendisi Yunan mimarisi demektir- düzenine sahip olan avlulu mekanlar, o dönem mimarisine önemli bir renk katar. Ayrıca 200 bin ciltlik Pergamon Kütüphanesi, antik dönemin en kıymetli kütüphanesi olarak kabul görür. Yamaç kısma konuşlanan 10 bin kişilik tiyatronun, Dionysos Tapınağı’yla mimari bir bağlantısı bulunur. Aşağı kent alanında ise Hera ile Demeter isimli kutsal alanlar, gezip görmeye değerdir.