Surp Asdvadzadzin Ermeni Kilisesi

İstanbul’da zamana meydan okuyan tarihi yapılardan biri de kuşkusuz Surp Asdvadzadzin Ermeni Kilisesi. Şehrin Avrupa Yakası’nda 15 Temmuz Şehitler Köprüsü’nün güneyindeki Ortaköy’de ziyaret edilebilen kilisenin ilk çivisinin çakıldığı tarih 17’nci yüzyıla kadar uzanıyor. Neden mi çivi? Çünkü ilk önce ahşap bir kilise olarak yapıldı…

Erzincan’dan göç ederek Ortaköy dolaylarına yerleşen Ermeni dinine mensup Osmanlılar tarafından küçük bir şapel olarak yaptırıldı. ‘Surp Giragos’ da denilen bu yapı, yaklaşık 60 yıl sonra 1725’te genişletilerek yeniden inşa ettirildi. Surp Asdvadzadzin adını alan kilisenin açılışında Başpatrik Garabed Ulnetzi’nin de hazır bulunduğu kayıtlarda geçer.

Ahşap kiliseler yangına dayanıksızdır. Bu nedenle Osmanlı Devleti topraklarında çok sayıda tarihi eserin yok oluşuna tanıklık edilir. Surp Asdvadzadzin 1825’te dayanıklı taşlardan yeniden yapılarak ibadete açıldı. Bu kez detaylıca elden geçirildi; zira günümüzde de çan kulesi, gösterişli avizesi ve tavanındaki motifleri ile dikkat çeker.

Geride kalan yaklaşık asırların sonrasında önemli ölçüde zarar gören yapı, kapsamlı restorasyonunun ardından 2012’de yenilenen yüzüyle bir kez daha açıldı ve günümüzde hem ziyarete hem ibadete açık durumda.