İshak Ağa Çeşmesi

Çeşme ve sebiller, İstanbul’un kültür dünyasına önemli bir katkı sunar. Bu çeşmeler arasındaki yerini alan İshak Ağa Çeşmesi, Beykoz ilçesinde konumlanır. 500 yıllık bir geçmişi olan çeşme, konum olarak Merkez Mahallesi içindedir. Şehrin en eski çeşmelerinden biri olmasından dolayı ilgiyi üzerine çeken İshak Ağa Çeşmesi, Onçeşmeler adıyla da anılır. Mimar Sinan imzasını taşıyan çeşme son şeklini 1746 senesinde alır. Gümrük emini olan İshak Ağa, çeşmenin bugünkü çehresine kavuşmasını sağlayan isimdir. Bu nedenle tarihi çeşme bizzat onun adıyla anılır.

Tunçtan imal edilmiş lülelerinden kesinti olmaksızın su akar. Çeşme tarihsel süreçte pek çok defa restorasyon sürecinden geçer. Bunların sonuncusu, çatı kısmının belli ölçüde çökmesi nedeniyle 2017 senesinde gerçekleşir. Çeşmeyi adı verilen İshak Ağa, I. Mahmud döneminde gümrük eminliği başta olmak kaydıyla farklı alanlarda görevlendirilir. Kendisi İstanbul’da toplamda beş ayrı çeşme yaptırır. Bu çeşmelerin dört tanesi Beykoz ilçesi içindedir. Diğer çeşme ise Kireçburnu tarafındadır.

Halk arasında “Onçeşmeler” olarak anılan İshak Ağa Çeşmesi, bütün bu çeşmeler arasında en özel olanıdır. İshak Ağa Çeşmesi, son derece kuvvetli bir kaynaktan beslenir. Aynı yerde daha önce görece biraz daha ufak bir çeşme bulunur. Eski çeşmenin üzerinde Rumca bir kitabe olduğu aktarılır. Bu eski çeşme Behruz Ağa tarafından yaptırılır. Tokat Kasrı’nın yenilenme sürecinde Beykoz halkı bu çeşmenin de onarılmasını ister. Sadrazam Seyyid Hasan Paşa bu konuda görevlendirilir; fakat kendisi sürgüne gönderilince bu görev de doğrudan İshak Ağa’ya devredilir. Bugüne ulaşan kitabede İshak Ağa’nın ismi bulunur. Kitabenin hattatıysa Edirneli Emin Efendi’dir. Çeşme incelendiği zaman barok üslubun ön planda olduğu görülebilir.