Hacı İsmailağa Çeşmesi

Çeşmeler, tarihin en önemli tanıkları arasında gösterilir. Kendine has mimari ayrıntıları ve şehre kazandırdığı ruh itibariyle çok özel bir yerde duran çeşmeler, Osmanlı geleneğinin ayrılmaz bir parçasıdır. İstanbul bu anlamda dünyada en çok çeşmeye sahip olan şehir durumundadır. Su mimarisi kapsamında değerlendirilen çeşmeler genellikle temel işlevlerinden bugün uzaklaşırlar. Osmanlı’dan günümüze kalan çeşmeler büyük ölçüde mimari estetik ve tarihi değer açısından incelenir. Süsleme detayları ve cephe özellikleriyle birbirinden ayrılan tarihi çeşmeler, dönemin sultanları ya da hayırsever insanları tarafından yaptırılır. İstanbul’un görmeye değer tarihi çeşmelerinden bir tanesi de Hacı Hacı İsmailağa Çeşmesi’dir.

Hacı İsmailağa Çeşmesi, Gelenbeyi Ortaokulu ve Fatih Camii’nin ortasındaki yolun üstünde konumlanır. Çeşmenin yapımında çok önemli çabaları olan Hacı İsmailağa, Yeniçeri Ocağı’nda kapıcıbaşıdır. Kendisinin aynı zamanda Malatyalı olduğu aktarılır. Kesme taşlardan oluşturulan tarihi çeşmenin kitabesi aynasının hemen üstünde bulunur. Fatih Külliyesi Karadeniz Medreseleri, Şifalı Çeşme ve Haraçcı Muhiddin Cami gibi önemli mekanlara oldukça yakın bir konumdadır. Bu da çeşmenin çok daha kolay bir şekilde keşfedilmesini sağlar.

Üsküdar sınırları içinde olan Hacı İsmailağa Çeşmesi, klasik tarzın bir ürünüdür. 1706 senesinde Kethüda Gülnuş Hatun, buranın tamir edilmesini sağlar. Ne yazık ki Cumhuriyet sonrasında bakımsız kalır ve kaderine terk edilir. 1976 senesinde özgün dokusuna sadık kalmak şartıyla kapsamlı bir şekilde onarılır. Bu onarım esnasında kırık olan tekne bölümü ile sedler tamir edilir. Diğer taraftan oymalı ayna taş da bu onarım sürecinde elden geçirilir. Günümüzde, sivri kemerlerinin üstündeki rozet aralarında kitabesi görülür. Kitabedeki yazının girift şeklinde olması okunmasını zorlaştırır. Kitabedeki bilgilere göre Hacı İsmail Ağa Çeşmesi’nin yapım tarihi 1115 şeklindedir.