Çemberlitaş Sütunu

İstanbul’un tarihi ve kültürel açıdan en önemli yapılarından biri olan Çemberlitaş Sütunu, 300’lü senelerden bu yana ayakta kalmayı başarır. Adeta efsaneleştirilen yapı, Roma’dan İstanbul Fatih ilçesine getirtilir. Bu süreç I. Konstantin’in yoğun çabaları neticesinde gerçekleşir. Apollon Tapınağı’ndan sökülerek getirilen Çemberlitaş Sütunu’nda toplamda sekiz ayrı sütun bulunur. Bu sütunların her biri yaklaşık olarak üç ton ağırlığına sahiptir. Sütunların çapı ise üçer metre civarında ölçülür. Apollon Tapınağı’ndan taşınmadan önceki dönemde burada zaten bir adet Apollon heykeli yer alır. Bu heykelde güneşi selamlayan bir figürle karşılaşılır. I. Konsantin sütunu İstanbul’a getirdiğinde tepe noktasına da bizzat kendi heykelini ekletir. Ayrıca bu bölümdeki haç da Fatih Sultan tarafından yok edilir.

Görsel açıdan oldukça etkileyici olan Çemberlitaş Sütunu ilk ciddi tamiratını 1470’li senelerde görür. Bu onarımın yapıldığı dönemde imparatorluğun başında Yavuz Sultan Selim yer alır. Sütun Roma’dan getirildiği ilk zamanda 57 metre olarak ölçülür. Zamanla farklı nedenlerden dolayı oluşan tahribatlar boyunun kısalmasına neden olur. Çemberlitaş Sütunu bugün itibariyle 35 metredir. Günümüzde yerli ziyaretçiler kadar yabancı ziyaretçilerin de ilgisini çeken tarihi yapı, şehrin sembol mekanları arasında gösterilir.

Çemberlitaş Sütunu bazı kaynaklarda Yanık Sütun şeklinde geçebilir. Hatta Konstantin Sütunu ifadesiyle karşılaşmak da olasıdır. Anıtsal bir sütun hüviyeti bulunan sütunlar, aynı adı taşıyan semtte bulunur. Çemberlitaş Sütunu, konum olarak tepe bir noktaya dikilmiştir. Ayrı ayrı sütunlar dışında büyük bir kaidenin üzerine oturur. Yazılı bilgilere göre buraya düşen şiddetli bir yıldırımdan dolayı tarihi yapı ciddi anlamda zarar görür. Üzerinde yer alan heykel devrilir. I. Aleksios onarım çalışmaları neticesinde kaideli bir başlık ekler. Sultan II. Mustafa ise bir yangından sonra demir çemberlerle yapının etrafını sağlam hale getirir. Çemberlitaş adı da tam olarak buradan gelir.