Kongre Binası (Resim Heykel Müze ve Galerisi)

Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulması adına Başöğretmen Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde başlayan Kurtuluş Savaşı’nın yine onun tarafından atılan belki de en önemli adım Erzurum Kongresi’dir. Kongrenin verildiği bina da Kongre Binası (Resim Heykel Müze ve Galerisi) yakın tarihi en güzel anlatan mimari eserlerin başında gelir. “Birinci Dünya Savaşı’nda yenilgiye uğrayan Osmanlı Devleti’nin işgal edilen vatan topraklarını geri almak ve tam bağımsız bir ülke kurmak adına Başöğretmen Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde Kurtuluş Savaşı başlar.” Bu cümleyi söylemek ve dinlemek kolay olsa da savaş hazırlıkları o kadar kolay olmaz… Atatürk önce Samsun’a çıkar, daha sonra ise Amasya Genelgesi’nin yayınlar. Hemen ardından Erzurum Kongresi, Balıkesir Kongresi, Alaşehir Kongresi ve Sivas Kongresini yaparak halkı bilinçlendirir. Erzurum’da Hüseyin Rauf Bey ve arkadaşlarının bugünkü Atatürk Evi Müzesi’nde yaptıkları hazırlıkların ardından Atatürk’ün kongreyi düzenlediği bina, şehrin cumhuriyet tarihi açısından en önemli noktasıdır. 1864 yılında Mıdırgiç Sanasaryan adlı bir Ermeni’nin yaptırdığı bina, uzun yıllar Ermeni Kız Yatılı Okulu (Sanasaryan Koleji) olarak hizmet verir. 1924’te çıkan bir yangın sonucu tüm ahşap kısmı harap olan bina onarılır ve iki yıl sonra Gazi İlkokulu olarak Erzurum halkının hizmetine açılır. Zamanla pek çok farklı eğitim kurumu olarak bilgi birikimi aktarmayı sürdüren kongre binası son olarak 2013’te TBMM tarafından geçirdiği restorasyon sonucu Kongre Binası (Resim Heykel Müze ve Galerisi) adında halkın ziyaretine açılır.