Gelibolu Mevlevihanesi

Gelibolu Mevlevihanesi, çile çıkarılan ve dervişlerin yetiştirildiği bir yer olarak bilinir. Bu mevlevihanenin 17’nci yüzyıl içinde inşa edildiği düşünülür. Türbe dışında taç kapı ve semahane bugüne ulaşan yapılar arasındadır. Ağazade Mehmet Hakiki Dede, Gelibolu Mevlevihanesi’nin banisidir. Bu bakımdan mekan ‘Ağazade Dergahı’ olarak da isimlendirilir. Kendisi burayı kardeşine verip bir anlamda dünya malını arkasında bırakmayı tercih eder. Buranın son şeyhi Burhaneddin Dede’dir. Kendisi 4’üncü Ordu emrine bağlı alaya dahil olup Şam’da üç sene kalır. Düşman kuvvetlerine karşı savaş döneminde bu Mevlevihane bir tür karargâh merkezi olarak kullanılır. Bu bağlamda Mevlevihane çok uzun yıllar boyunca askeri alana bağlı olarak kalır. 1994 yılında ise Vakıflar Genel Müdürlüğü burayı satın alma kararı alır ve kapsamlı bir onarımdan sonra 2005 yılında ziyarete açılır. Gelibolu Mevlevihanesi’nin kullanım hakları ve denetimi günümüzde ilçe kaymakamlığına devredilir. Bilindiği üzere Mevlevihaneler Osmanlı dönemi boyunca Mevlevilik kültürünün yayılmasında etkin bir rol oynar. Bu sayede Mevlevilik Osmanlı’da çok geniş alanlara kısa süre içinde yayılır. Belli dönemlerde Mevlevihanelerin kültür sanat merkezi olarak da işlev gördüğü bilinir. Burada her ay düzenli olarak sema törenleri gerçekleştirilir. Aynı zamanda geleneksel Şeb-i Aruz törenleri kapsamında da burada çeşitli etkinlikler organize edilir. Gelibolu Mevlevihanesi’nin deniz kenarında olması turistik anlamında önemli bir avantaj sağlar. Evliya Çelebi, Mevlevihane ile alakalı pek çok bilgiye yer verir. Kendisi, burada Ağazade’nin pek çok dersine ve sohbetine katıldığını ifade eder. Diğer yandan Sineçak Osman Dede’nin de bir dönem bu Mevlevihane içinde kaldığını aktarır. Vakfiyesi bugüne ulaşamadığı için Gelibolu Mevlevihanesi’nin kesin yapılış tarihi belirsizdir. Kimi kaynaklarda bu tarih 1667 olarak geçse de bu bilginin yanlış olduğu sonradan tespit edilmiştir.