Parhali Manastırı

Türkiye’nin kuzeydoğusundaki Artvin’in Gürcü Krallığı hakimiyetinde olduğu 9’uncu ve 10’uncu yüzyıllarda çok sayıda manastır inşa edildi. Yusufeli ilçesindeki küçük bir köy olan Altıparmak’ta yer alan Parhali Manastırı, bunlardan biri… Parhali Manastırı’nın büyük bir kilise ve yakınındaki şapel kalıntıları ile günümüzde özellikle ılıman aylarda ziyaret edilebiliyor. Tarihi yapıyla ilgili bazı temel bilgiler mevcut. 961-973 yılları arasında Gürcü Kralı III. Davit’in isteğiyle inşa ediliyor. Osmanlı hakimiyetine girilmesinin ardından 1677’de bir kısmı cami olarak kullanılıyor. Duvarlarındaki resimlerin sıvanması ve planlamada değişiklikler anlamı taşıyan bu değişim, tıpkı İstanbul’daki Ayasofya gibi eserlerde olduğu gibi yapının günümüze nispeten iyi şekilde ulaşmasına katkı sağlıyor. Othta Eklesia Manastırı’na benzerliği ile dikkat çeken tarihi yapı, kesme taşlarla örülen cephelere ve süslemelere de sahip. Ayrıca duvar resimleri kısmen de olsa günümüze ulaşmış durumda. Genel itibarıyla hayret verici bir görsellikle ziyaretçilerini karşılıyor. 5’inci yüzyıla tarihlenen ve Gürcü tarihi açısından büyük öneme sahip olan ‘Şuşanik’in Şehadeti’ adlı eserin örneğinin burada el yazması olarak çoğaltıldığı ve çok sayıda İncil’in kopyalandığı biliniyor. Camiye dönüştürülmeden önce dönem dönem yeni kısımların eklendiği manastır, 1987 itibarıyla korunması gereken taşınmaz kültür varlığı statüsüne sahip ve günün her saati ziyaret edilebiliyor.