Eyüp Sultan Mezarlığı

İstanbul’un en önemli mezarlıkları arasında gösterilen Eyüp Sultan Mezarlığı, konum olarak Haliç kıyılarında yer alır. Eyüpsultan ilçesine bağlı olan meşhur mezarlığın adı Ebu Eyyub el- Ensari’den gelir. Kendisi Emevi seferlerinde sancaktarlık yapan bir isimdir. Türbesinin bu bölgede yer alması ve insanların ona yakın bir yere gömülmek istemesi, Eyüp Sultan Mezarlığı’nın oluşmasına neden olur. Şehrin en büyük İslam mezarlığı olan Eyüp Sultan Mezarlığı’nda zaman içinde; şairlerden sultanlara, ilim adamlarından vezirlere pek çok kişi gömülür. Mezarlık Haliç’ten Edirnekapı surlarına dek genişletilir. Artan taleple beraber mezarlığın yüzölçümünde de genişleme meydana gelir.

Haliç bölgesinde zaman zaman gerçekleştirilen yol çalışmaları, buradaki mezarlara ciddi anlamda zarar verir. Bu durum o dönemlerde büyük tepkilere neden olur. Buranın ilk mezar taşları görece gösterişten uzaktır. Anadolu’da genel anlamda mezarlık taşları belli bir çeşitlilik gösterir. Eyüp Sultan Mezarlığı bu çeşitliliği net şekilde yansıtır. Adeta bir sanat eserini anımsatan bazı mezar taşları, aynı zamanda ölen kişinin kimliğine dair bilgiler verir. 1700’lü yılların sonlarına doğru yeni mermer ocaklarının keşfedilmesi ile beraber bu mezarlıkta mermer malzemeden daha fazla faydalanılır. Osmanlı türbelerinden kullanılan mimari stilin buraya da yansıdığı görülür. Özellikle çini ve kalem süslemelerde bu geleneğin izlerine rastlamak olasıdır.

Sadece İstanbul’un değil aynı zamanda dünyanın da en büyük mezarlıklarından biri olarak literatüre geçen Eyüp Sultan Mezarlığı’na insanların gömülme arzusu, hala bugün de devam eder. Eyüp Sultan Mezarlığı’nın bugün; hazire, imaret, Gümüşsuyu ve Kırkmerdiven gibi bölümleri bulunur. Bahariye Mezarlığı da daha sonraki dönemlerde buraya dahil edilir. Bazı bölümlere Bakanlar Kurulu, bazı bölümlereyse doğrudan belediyenin izniyle defin yapmak mümkündür.