Büyük Yeni Han

İstanbul’un Fatih ilçesine bağlı Çakmakçılar Yokuşu’nda oldukça merkezi bir konuma sahip olan Büyük Yeni Han, Sandalyeciler ve Çarkçılar sokaklarına da yakın bir mesafede bulunmaktadır. Sultan III. Mustafa’nın Mimar Mehmet Tahir Ağa’ya 1764 senesinde yaptırdığı Büyük Yeni Han, genel hatları itibariyle dikdörtgen plana sahiptir. Günümüzde kitabe değil de sadece çerçevesi görülebilen hanın dış bölümünde 40 dükkan yer alır.

Toplamda üç kattan meydana gelen Büyük Yeni Han, günümüzde biraz bakımsız kalmış olsa da halen daha ziyarete açıktır. Komşusu Küçük Yeni Han’ın bitişiğinde ise tek kubbeli Sultan Mustafa Camii konumlanır. İnşa tarihi 18'inci yüzyılın ikinci yarısına kadar uzanan Büyük Yeni Han, uzun süre boyunca sarraflar tarafından kullanılmıştır. 42 metre ve 25 metre uzunluğunda iki avlusu ve üç farklı girişi olan hanın alt tarafında Çarkıçlar, üst kısmında Sandalyeciler ve arkasında da Tarakçılar sokakları bulunur.

Emniyet Sandığı ilk kurulduğu dönemde bu hanın üst kısmındaki odalarda çalışmalar sürmüştür. 1868 senesinin Haziran ayında açılan Emniyet Sandığı yeni binasına taşınıncaya dek Büyük Yeni Han’da hizmet vermiştir. İnşasında muntazam yontulmuş kesme taşın kullanıldığı han farklı teknikler ile yapılmış özel bir yapıdır. Çok meyilli ve dar bir araziye inşa edildiği için tam bir geometrik planı olmayan Büyük Yeni Han’ın iki avlusu da 15 – 12 metre genişliğe sahiptir.

Üst katta kullanılan beşik tonoza ek olarak tekne tonozların da olduğu Büyük Yeni Han’ın dış dükkanları Sandalyeciler Sokağı boyunca uzanır. Abidevi görüntüsü ile her gelenin beğenisini toplayan Büyük Yeni Han’ın girişinde kalın demir levha haplı bir de ahşap kapı yer alır.