Mardin Mimarisi

Mardin Mimarisi: Taştan ve Kilden Oluşan Şehir

Antik çağlardan varlığındaki güzelliği koruyarak bugünlere gelen zamanda asılı kalmış bir şehirdir Mardin… İhtişamı dillere destan, yapıları göz kamaştıran bu muazzam şehrin birer birer sizin için özel olarak seçtiğimiz güzelliklerine birlikte bakmaya ne dersiniz?

Yörede çıkan ve kolay işlenebilirliği sayesinde şehrin tüm mimarisini oluşturan temel madde sarı kalker taşıdır. Yukarı Mezopotamya’nın en değerli şehri olan Mardin, bolca bulunan kili ve kalkeriyle doyumsuz bir ihtişama kapılarını aralıyor.

Mardin Mimari Tarihi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Antik, mistik ve oldukça da dokunaklı bir şehir olan Mardin; yalnızca Mezopotamya'nın değil, Türkiye ve Ortadoğu'nun da kendine özgü bir mimariye sahip şehirlerinden biri olarak öne çıkar. Şehrin kendine has dokusu ile etnik atmosferi dışında tarihsel derinliği de bir hayli yüksek olduğundan; onu mimari açıdan eşsiz bir forma ulaştırmıştır.

Kentin pek çok farklı kültürlerle kaynaşmış olması, birçok dini inanışla bütünleşmesi ve bu sayede harmanlanan mimarisi, ona çok katmanlı bir mimari yapıyı miras bırakmıştır. Bu çoklu kültür meselesi, bilhassa Mardin turu yapmayı planlayanların özellikle üzerinde durması gereken bir başlıktır. Bu doğrultuda şimdi de size yakın gelecekte Mardin gezisi yapmayı planlayanlar için Mardin’in mimari yapısı ve şehirdeki özgün mimari yapılar ile alakalı bazı detaylardan bahsedeceğiz.

Mardin'de Harmanlanan Selçuklu ve Osmanlı Mimarisi

Anadolu Selçuklu döneminin en görkemli dönemleri; Horasan’dan Mezopotamya’ya, Hicaz’dan Yemen’e ve Kafkaslardan Anadolu’ya kadar uzanır. Dünya üzerinde şimdiye kadarki en önemli ve büyük imparatorluklardan biri olan Büyük Selçuklu Devleti'nin en önemli mimari eserlerinden bazıları da Mezopotamya ovası üzerinde bulunur. Bu bağlamda Mezopotamya’nın beşiği olan Mardin’de de döneminin en görkemli cihan devleti Selçuklu'ya ait birbirinden önemli ve estetik açıdan bir hayli gelişmiş mimari yapılar görmek mümkündür.

Öte yandan Mardin’de Anadolu Selçuklunun etkisi; daha sonralarda Akkoyunlu ve Osmanlılar dönemlerinde de devam etmiştir. Bu cihan imparatorluğunun eşsiz, Horasan ve Orta Asya motif ve bezemeleriyle zenginleştirilmiş mimari dokuları; Mardin’in tarihi eserleri kapsamında asırlar boyunca kendilerini sergilemeye devam etti. Bunlar arasındaki en mühim yapılardan biri de Kasımiye Medresesi'dir. Bu medrese her ne kadar Artuklu ve Akkoyunlu dönemine ait bir yapı olsa da bünyesinde Selçuklu dönemine ait eşi benzeri görülmemiş mimari motif ile bezemeleri de barındırır. Türklerin Anadolu’ya Orta Asya’dan getirdiği bu mimari anlayışın Anadolu toprakları üzerindeki en güzel örneklerinin Mezopotamya Ovası’nın beşiği olan Mardin sınırları içerisinde bulunduğu söylemek de bu bağlamda oldukça doğru bir kanı olacaktır.

Süryani Motifleri ve Dini Sembollerle Zenginleşen Mimari Eserler

Mevzu bahis Mardin mimarisi ise akla gelen bir diğer kıstas da şehirdeki yapılarda bulunan dini simgelerdir. Bu simgeler arasındaki en mühim başlıklardan biri de bölgedeki Süryanilerin birbirinden özgün ve estetik tapınaklarıdır. Mardin'de en çok ilgi gören destinasyonlardan birisi olan Süryani manastırları da hem dini hem de sanatsal bakımdan oldukça önemlidir. Tüm bunlara ek olarak Süryanilerin bölgedeki en önemli eserlerinden Deyrulzafaran Manastırı, antik geçmişi ve sembolik değeriyle genel olarak büyük öneme haizdir. Antik çağlarda "Güneş Tapınağı" olarak da bilinen bu yapı; asırlar boyunca kendisini korumuş ve çeşitli restorasyonlar geçirerek bugünlere kadar oldukça başarılı bir şekilde gelmeyi başarmıştır.

Günümüzde de Deyrulzafaran Manastırı, bölgedeki önemli etnik ve dini gruplardan biri olan Süryanilerin dini merkezi olmasının yanı sıra dini ve eğitim amaçlarıyla hala aktif olarak kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra bölgedeki en önemli turistik potansiyele sahip mimari yapılardan biri olduğunu söylemek de doğru olacaktır.