Artvin’de Bir Gelenek: Boğa Güreşleri

Artvin’in meşhur boğaları ve boğalarının dik başlılığıyla doğan güreşlerin şanı Artvin’in yaylalarını bile geçti… Neredeyse 40 yıldır düzenlenen bu festivalleri dünyanın her yerinden izlemeye gelenler bile var ama dikkatinizi hemen çekelim bu güreşler asla İspanya’dakiler gibi değil, herhangi bir şiddet içermiyor.

Daha önce duymamış olabilirsiniz diye size Artvin’in sembolü boğaların güreş hikayesini anlatacağım. Kafkasör Arena’da yıllardır organize edilen ve binlerce kişinin izlemeye geldiği, hayatınıza çok daha farklı bir pencereden bakmanızı sağlayacak bu geleneği duymaya hazır mısınız?

Burada Orman Kanunları Geçerli

Artvin doğası ve havasıyla fark yaratan, gürbüz hayvanların olduğu, her şeyin organik olarak kaldığı mis gibi bir coğrafya… Bu coğrafyada da insanlar yüzyıllardır tarla işleriyle uğraşıyor. Toprağı sürmek, harmanı dövmek gibi ağır işler için ahırda her zaman en az bir çift öküzleri ve yedeği olması için de genç tosun bulundururlarmış.

Ancak mevsim kıştan bahara döndüğünde yaylalara çıkarılan boğaları zapt etmek ne mümkün! Hepiniz bilirsiniz inatçı boğaları; birbirlerine üstünlük taslamaya bayıldıkları için hemen kavgaya tutuşurlarmış. Kim araya girmeye çalışsa sinirine hakim olamayan boğayı durduramaz, boğalar birinden biri telef olana kadar kavgayı sürdürürlermiş… Pek tabii durum böyle olunca Artvinliler bir araya gelip bu işe çözüm bulmaya çalışmışlar. Zira hayvanlar telef olana kadar durmak bilmiyorlarmış.

Artvinliler düşünüp, taşınmış ve bir karara varmış: Madem boğaların birbirleriyle çekişmelerini engelleyemiyoruz en azından düzlük bir yerde kavgaya tutuşsunlar!

Şimdi bir de işin şu tarafı da var: Bizim bu boğalar evet, kendi aralarında kavgalarını ediyor, birbirlerine güçlerini ispatlıyor ama bunların hepsi herkesin haddini bilmesi için… Kendi kolonileri arasındaki kavgada birinci olan boğa bu kavganın sonunda ‘Baş Boğa’ unvanını alıyor ve tüm dargınlıklar bitip barış ve dostluk havası hüküm sürüyor. Üç ay boyunca yaylaya çıkan boğaların hepsi lider olan Baş Boğa’yı takip ediyor, lakin kendisinin kudreti bin çobana bedel! Diğer herkesi koruyup gözeten Baş Boğa’yı tanımaksa çok kolay. Zaferinden sonra haklı gururunu yaşayan liderimizin yürüyüşünden, saygınlık duyulmasına ve hatta kendini göstere göstere kasılması sizlere kolaylık sağlayacaktır. Bu arada tabii onların hayatında orman kanunu geçerli… Baş Boğa sadece sürünün başını çekmekle de kalmıyor, inekle ilk çiftleşme hakkı da onca boğanın içinden önce ona veriliyor. 

Hepsi Karakter Sahibi

Doğma büyüme Artvin’in Kafkasör ilçesinden olan bu boğaların istisnasız hepsi de karakter sahibi, bildiğiniz insan gibi! Yahu yarışı kaybeden boğanın bir kenarda gizlice ağladığını söylüyorum size; inanamıyorsunuz değil mi? Ve evet aile bağları o kadar güçlü ki! Sahiplerinin boğalarını çocuklarından ayırmadığını gözlerine baktığınızda anlayabilirsiniz. Ne o boğalar ne de sahiplerinin ayrı gayrıları yok.

Bir Boğa Yemesi, İçmesi Hatta Duruşuyla Bile Farklıdır

Kafkasörlü boğalar malumunuz yarışa katılacakları için yarış öncesi diyet uyguluyorlar. Diyetleri şehirde oldukça popüler olan boğaların tımarı bile saatli! Saat 08.00’de suyla hafif ıslatılmış arpa ve kuru ot yiyerek ve su içerek güne başlayan dostlarımız, aynı menüyü 13.00’te tekrar alıyor. Kişisel bakım noktasında öğle yemeklerinden sonra 20 dakika tımar edilmeyi seviyorlar ama boynuz bakımı listede bir numara! Sahipleri sıcak hamurlar hazırlayarak boynuzlarını düzeltiyor ve özel aletler yardımıyla da tırnaklarındaki açıklıkları tamir ediyorlar.

Tamam, Artvin’in yaylası da, havası da, suyu da, yemeği de kendine has ve özel! Ama böylesine önem verilen boğalar tabii ki de Artvin’i Artvin yapan, festivalini ayakta tutan, hayata dair en samimi ve sıcak semboldür aslında...