Büyük İskender’in Alamadığı Kent: Termessos

Türkiye’nin en iyi korunmuş ören yerlerinden biri olan Termessos Antik Kenti, çam ormanları arasına gizlenmiş ve el değmemiş dokusuyla bugün bir çok kişinin dikkatinden kaçan yerler arasında yer alıyor. Çeşitli doğa aktiviteleri ve kamp yapmanın mümkün olduğu Antalya’nın zirvedeki saklı cenneti, Büyük İskender’in Alamadığı Kent Termessos hakkında önemli bilgileri sizler için derledik.

Zirvedeki Antik Kent 

“Pisidya” olarak tarif edilen antik bölgenin içinde kalan Termessos Antik Kenti’nin, Anadolu’nun en eski halklarından biri olan Luvilerin soyundan gelme Solymler tarafından kurulduğu bilinmektedir. Yerli halka adını veren ise bugün “Güllük Dağı” olarak adlandırılan ve aynı zamanda Termessos Antik Kenti’nin kurulduğu vadinin eteklerine sahip olan Solymos Dağı’dır. Günümüzde bulunduğu konum itibariyle barındırdığı flora çeşitliliğinden dolayı doğal hayatı korumak adına Milli Park statüsüne alınmıştır.

Termessos’un Tarih Sahnesine Çıkışı

Termessos’un tarih sahnesine çıkışı Büyük İskender’in Anadolu seferi sırasında gerçekleşiyor. Neredeyse tüm Anadoluyu fetheden Büyük İskender, Frigya Bölgesine geçmeden önce son olarak Termessos’u kuşatıyor ancak güçlü bir savunmayla karşı karşıya kalıyor. Termessosluların kenti kendisine teslim etmemeleri üzerine yönünü yine Pisidya Bölgesi’nde yer alan Sagalassos Antik Kenti’ne çeviriyor. 

Tapınaklar

Henüz kazısı yapılmamış olsada Anadolu’nun hemen hemen tüm antik kentlerinde görülen belli başlı tapınak, tiyatro, hamam, agora gibi yapıları burada da görmekteyiz. Kent kimliği Helenistik olan Termessos’ta kutsanan tanrıların başında Artemis ve bulunduğu konumla özdeşleştirilmiş olan Zeus Solymeus kültü bulunuyor. Kenti dolaşmaya başlamadan önce otoparkın tam karşısında yer alan İyon düzeninde inşa edilmiş olan Artemis Tapınağı bu durumun en büyük kanıtıdır.

Nekropol

Büyük İskender’in kuşatmasından sonra Termossos’un tarih sahnesinde kalmasına neden olan diğer olay ise İskender’in ordusunun komutanlarından olan Antigonos ve Alketas’ın mücadelesidir. Alketas’ın anıtsal mezarının Termessos’da yer almasının dışında kenti dolaşmaya başladığınızda göreceğiniz ve neredeyse 1200 civarında yazıt barındıran geniş nekropol (mezarlık) alanıdır. Nekropoldeki ana temanın savaş ve savaşta kazanılan zaferler olduğunu ise lahitlerin üzerinde yer alan kalkan motiflerinden ve mızrak bezemelerinden anlayabiliyoruz. 

Tiyatro ve Diğer Kamu Alanları

Fakat şehirdeki açık ara en etkileyici manzara, dağlık kırsala hükmeden mükemmel konumuyla Termessos’un tiyatrosudur. Çevresindeki antik kentlere nispeten çok büyük olmasa da 1070 metre yükseklikte yer alan tiyatronun 4500-5000 arasında bir kapasitesi olduğu düşünülmektedir. Konumdan anlaşılacağı üzere Termessos bir liman kenti değildir. Bu yüzden kenti dolaştığınız sırada agoranın (politik, dini, ticari her türlü faaliyetin gerçekleştiği kent alanı) doğusundaki düzlükte birbirine geçişli 5 adet sarnıç, derinlik ve genişlik açısından benzersiz olan sarnıç yapılarını da görmüş olacaksınız.

Nasıl Gidilir?

Antik kente ulaşmak için dört farklı yol olsada en çok tercih edileni Antalya-Korkuteli karayolunu takip ederken 24 kilometre ileriden Güllük Dağı Termessos Milli Parkı’na tırmanarak çıkan özel yoldur. Eğer özel aracınız yoksa antik kente ulaşmak için azımsanamayacak mesafede bir yol yürümeniz gerekiyor. Otoparkı bulunan antik kente giriş Müzekart’la yapılıyor. 

Bizans döneminden sonra yeni bir yerleşmeye tanık olmayan Termessos antik kenti bir anda terk edilmiştir. Neden olarak salgın bir hastalık veya deprem olduğu tahmin edilen antik kent bugün hala doğal tahribin dışında oldukça sağlam ve iyi korunmuş yerlerden biri olarak gösterilebilir. Burada saydıklarımız hariç görmeye değer pek çok tarihi kalıntı var. Gökyüzünün mavisi ve doğanın göz alıcı yeşilinin geçmişin izleriyle kucaklaştığı Termessos’ta her adımınızda antik tarihin fısıltılarını duyacaksınız. Güllük Dağı’nın zirvesinde yer alan Termessos Antik Kenti’nin bölgeye hükmeden büyüleyici doğa manzarası sonsuza kadar anılarınızın bir parçası olacak.

Yazan: Şebnem Gürer