Mevlid-i Halil (Dergah) Camii

Balıklı Göl civarında Dergah Platosu içerisinde yer alan Mevlid-i Halil (Dergah) Camii, İbrahim Peygamber’in doğduğuna inanılan mağaranın yanı başındadır. Mevlid-i Halil ‘Kutlu Doğum’ anlamına gelir. Hz. İbrahim’in doğduğuna inanılan mağaranın hemen yanına yapılan cami de bu nedenle Mevlid-i Halil adını almıştır. Tarih kaynaklarında beş büyük evre geçirdiği bilinen yapının bulunduğu alan, ilk olarak Seleukoslar döneminde bir ana tapınak olarak kullanılır. Daha sonra Yahudilik döneminde aynı alana bir havra yapılır. Hristiyanlığın geldiği zamanlarda ise aynı alana bir kilise inşa edilir. Bizans döneminde Urfa’nın Ayasofya’sı da yine buraya inşa edilir. 16’ncı yüzyılın sonlarında ise Osmanlı Dönemi devlet adamlarından Muhammed Salih Paşa tarafından aynı alana cami yaptırılır. Mevlid-i Halil (Dergah) Camii dikdörtgen bir plana sahiptir. Mağarayla arasında kalan duvar küçük bir minareye dönüştürülür. Yüzyıllar içerisinde tam beş kez onarılan caminin her restorasyon çalışmasında, aslına sadık kalınmıştır. Camiyi benzerlerinden farklı kılan en büyük özelliği ise yanı başındaki mağaradan çıkan sudur. Yerel halk buradan çıkan suyun zemzemden sonraki en şifalı su olduğuna inanır.