Yoros Kalesi

Anadolu yakasında bulunan ve Boğaz’ın Karadeniz girişinde bulunan kale, Rumeli Kavağı’ında bulunan İmros Kalesi ile birlikte boğazın girişini kontrol etmek amacıyla kurulmuştur.

Hakkında çeşitli rivayetler yer alsa da kalenin adının nereden geldiği kesin olarak bilinmemektedir. ‘Kutsal yer’ anlamına gelen Hieron'dan, Antik Çağ tanrılarından Zeus'un sıfatı olan ‘uygun rüzgarlar’ anlamına gelen Ourios'tan ya da Yoros adının doğrudan doğruya ‘dağ’ anlamındaki Oros'tan geldiği düşünülmektedir.

Anadolu Kavağı Kalesi olarak da bilinen Yoros Kalesi, Ceneviz yapısı olarak bilinse de kulelerinden birinde görülen tuğladan harflerle yazılmış Grekçe kitabe, buranın Bizans yapısı olduğunu gösterir. Bizans İmparatorluğu zayıf düştükten sonra Cenevizlilerin eline geçmiş ve uzun süre onların himayesinde kalmıştır. Tarih boyunca sıklıkla el değiştirdiği anlaşılan Yoros Kalesi, 1305’te Şile Kalesi ile birlikte Türklerin eline geçmiş ancak uzun süre kalamamıştır. 1348’te tekrar Karadeniz ticaret yoluna hakim olan Cenevizlilerin eline geçmiş ancak 14. yüzyılın sonlarında, Anadolu yakasına tamamen hakim olan Osmanlılar tarafından tekrar fethedilmiştir. 

İstanbul çevresindeki bütün kalelerin kapladığı alandan çok daha fazlasına sahip olan Yoros Kalesi’nin iç kesimindeki kuleleri hala iyi durumdadır. İstanbul’un fethiyle birlikte Yoros Kalesi de artık tamamiyle Türk hakimiyetine girmiş ve II. Bayezid kaleyi tam anlamıyla tamir ettirerek bir mescid ekletmiştir. Sonraları kale dizdarı Mehmed Ağa da bir hamam inşa ettirmiştir. 

Günümüzde Rumeli Hisarı çok daha etkileyici görünebilir ancak altın çağlarında Yoros Kalesi onun iki katı büyüklüğüyle Boğazdaki en büyük kaleymiş. Kalenin yakınındaki ağaçlık alanda, fetih döneminde şehit düşen Fatih Sultan Mehmet’in askerlerinin yattığı söylense de bu bilgi henüz kesinlik kazanmamıştır.

Fotoğraf Kaynağı: https://tr.wikipedia.org/wiki/Yoros_Kalesi