Taksim Meydanı

İstanbul’un kalbi Eminönü ise, göbeği de Taksim’dir…

Meydana adını veren ve burada yapılmış ilk mimari eser, Osmanlı döneminde civar semtlere su dağıtmak için inşa edilen su binasıdır. İstanbul her ne kadar bir deniz kenti olsa da, Galata ve Beyoğlu'nun 18. yüzyılın ilk yarısında giderek büyümesi karşısında mevcut su kaynakları yetersiz hale gelmiş, yerleşim yerlerine su taşınması yaşamsal bir sorun olmuştu. Bunun için yapılan köşe başındaki Taksim Maksemi, depolanan suyu çeşitli yönlere taksim ediyordu. Bir zamanlar cephesinde "Her şeye su ile hayat verdik" anlamına gelen bir ayetin yazılı olduğu Taksim Maksemi, bugün kurumuş da olsa varlığını sürdürmektedir.

Taksim’i bir ‘Şehir Meydanı’ yapan en önemli figürlerden biri ise Cumhuriyet Anıtı’dır. Öncelerde eski evlerin sıralandığı dar bir semt  olan Taksim, Cumhuriyet Döneminde genişletilerek ‘meydan’ haline getirilmeye çalışılsa da ortaya bir boşluk çıkmıştır. Meydanı çevreleyen binaların biçimlenmesi, tanık olduğu pek çok siyasi ve toplumsal olaylar neticesinde ilk defa figüratif bir anlatımla Atatürk'ü ve kurulan yeni düzeni topluma tanıtan heykel, bu meydanda hayat bulmuştur. İtalyan heykeltıraş Pietro Canonica’nın taş ve bronz kullanarak yaptığı 11 metre yüksekliğinde ve toplam 84 tonu bulan anıtın hazırlanması 2,5 yıl sürmüş ve Roma'dan İstanbul'a gemi ile getirilmiştir. Anıtın bir yüzü Türk Kurtuluş Savaşı'nı, diğer yüzü ise Cumhuriyet Türkiye'sini temsil etmektedir. 1928'de yerleştirilen anıtın kuzey yüzünde Mustafa Kemal, askerlerinin önünde görülmektedir. Diğer yüzünde ise sivil giysileri ile Mustafa Kemal Atatürk, yanında İsmet İnönü ve Fevzi Çakmak, askerler ve halkla birlikte betimlenerek genç Türkiye'nin kuruluşu canlandırılmaktadır. Meydanın ortasındaki Cumhuriyet Anıtı bugün ulusal günlerde tören yeri olarak kullanılmasının yanı sıra İstiklal Caddesi ve çevresinde zaman geçirmek için gelenlerin buluşma yeri olmuştur. Meydanın başlangıcından Tünel Meydanı'na kadar uzanan nostaljik tramvay ile birlikte Taksim Meydanı ayrılmaz parçaları ile bütünleşmiştir. Buraya kadar gelmişken bu tramvayı deneyimlemenizi muhakkak yaşamanızı tavsiye ederiz.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 2020 Şubat ayında başlatılan uluslararası tasarım yarışmasında, İstanbul halkının oylarıyla birinci olacak projeye göre Taksim Meydanı'nın yeniden düzenlenmesine karar verilmiş ve meydandaki trafiği kısmen yer altına indiren Taksim Yayalaştırma Projesi’nin büyük bir bölümü 2013 yılında tamamlanmıştır.