Sveti Stefan Kilisesi (Demir Kilise)

İstanbul’da yakın zamanda kapsamlı bir restorasyon görerek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açılışı gerçekleştirilen Stefan Stefan Kilisesi, Haliç kıyısında konumlanır. Balat ile Fener semtleri arasındadır ve ‘Demir Kilise’ olarak da bilinir.

Yapının doğuşu Osmanlı Devleti'nde önemli bir devlet adamı olan Stefan Bogoridi’nin Padişah I. Abdülmecit’ten İstanbul’da bir Bulgar kilisesi yaptırılması esasıyla izin alması ve evinin bulunduğu geniş arsayı yapının inşası için bağışlamasına dayanır. Kısa sürede yaptırılan kiliseye ‘Saint Stephen’ adı verilir. Ancak kilise ahşaptandır ve 1898’de yanar. Ardından da bugünkü kilise inşa edilir.

1908’deki bağımsızlığına doğru hızla devam eden süreçte önemli bir kilometre taşı olan 1870 yılında Bulgarların ayrı bir dini cemaat olarak tanınması eksenindeki ferman, bu kilisede okundu. İstanbul’daki kilise, Bulgarlar açısından kültürel bilincin artmasına etki etmiş önemli bir simge olarak kabul edilir.

Demir Kilise denmesinin asıl nedeni ise kilisenin yapımında kullanılan olağanüstü miktardaki demirdir. Döneminde dünyadaki iki demir kiliseden biriydi. Diğeri de yok olunca tek demir kilise olarak kaldı.

Sanatsal ve mimari açıdan üst düzey tarihi yapılar arasındadır. Üç kubbesi bulunan kilisenin dışındaki süslemeler eşine az rastlanır türdedir. İçerisindeki Ortodoks kiliselerine özgü ikonostas adı verilen bölüm, bir şaheser olarak yorumlanır. 40 metre yükseklikteki çanlarının bir kısmı günümüzde de aktif olarak kullanılabilmektedir. Tüm detayları ile sofistike bir eserdir. Birçok eşyası bağış yoluyla temin edilmiş olan kilise, her yıl çok sayıda Bulgar tarafından ziyaret edilir.