I. Abdülhamit Türbesi

İstanbul ili Eminönü ilçesi, Hobyar Mahallesi’nde, 4.Vakıf Han’ın karşısında bulunan Sultan I.Abdülhamid Türbesi, Sultan I.Abdülhamid tarafından 1776–1777 yılında yaptırdığı imaretin bir bölümünü oluşturmaktadır. Sultan I. Abdülhamid burada bir cami yaptırmak istemiş ancak, Yeni Camii gibi şehrin en kalabalık semtinde bulunan bu büyük mabedin yanına bir imaret yapılmasının daha hayırlı olacağını düşünmüş ve yaptırmıştır. Bu imaretin yanına medrese, sebil, çeşme, kütüphane eklemiştir. İmaretin Bina eminliğini Mustafa Ağa, mimarlığını da Beylerbeyi Camisi’ni yapan Mehmet Tahir Ağa yapmıştır. Meşrutiyetin ilk yıllarında bu imaret Evkaf Nazırı Hayri Efendi tarafından yıkılarak ortadan kaldırılmış, yerinde yalnızca türbesi kalmıştır. İmaretin sebili bugün Gülhane Parkı karşısında bulunmaktadır.

Türbe mermer işçiliği yönünden son derece muntazam ve barok üsluptadır. XIX. yüzyılda J.P.Von Hammer; “bu türbe güzel ve asil bir stilde inşa edilmiştir. Her ne kadar Kanuni Sultan Süleyman’ın güzel türbesini geçemese de binanın tazeliği ve yeniliği görülmeye değer” diye anılarında bu türbeden söz etmiştir.

Kare planlı türbe tamamen mermerden yapılmıştır. Önünde bir avlu bulunur. Dıştan iki katlı görünen, kubbeli bir yapıdır ve 26 pencere ile aydınlanır. Kuzey duvarının ortasına İslam Peygamberi Muhammed’in ayak izini kapsayan bir mermer pano (Kadem-i şerif) yerleştirilmiştir.

Sultan I. Abdülhamid’in türbesi köşeleri yuvarlatılmış kare planlı olup, tümü ile mermerden yapılmıştır. Önünde avlusu bulunan türbenin dış avlu kapısı üzerine sülüs yazı ile Ankebut suresinin 57. ayeti yazılmıştır. Bu avludan üç gözlü bir revak ile türbeye girilmektedir. Türbenin giriş kapısı üzerinde celi-sülüs yazı ile Hattat Mehmet Emin’in yazmış olduğu Fecr suresinin 27.-30. ayetleri bulunmaktadır. Dıştan iki katlı görünümdeki bu türbenin katları birbirinden düz kornişli bir silme ile ayrılmıştır. Üzeri kubbeli olan türbe, 26 pencere ile aydınlatılmıştır. Türbenin içi kalem işleri ile süslenmiştir. Kuzey duvarının ortasına Peygamberin ayak izini kapsayan mermer bir pano yerleştirilmiştir. Pencere ve dolapların üzeri ile türbeyi çepeçevre kuşatan bir yazı kuşağı görülmektedir. Mermer üzerine sülüs yazı ile yazılmış olan bu kuşakta Mülk suresine yer verilmiştir. Kubbeyi taşıyan pandantiflerin içerisine de madalyonlar halinde İsm-i Celâl, İsm-i Nebî, Çehar yâr-i Güzin ile Hasan ve Hüseyin’in isimleri yazılıdır. Ayrıca kubbe içindeki yuvarlak madalyona da “Yâ âlimen bi-hâli aleyke ittikâli” yazısı dört kez yazılmıştır. Türbe, 2009 yılında restore edilerek ve ziyarete açılmıştır.

Türbe içinde 27. Osmanlı padişahı I. Abdülhamid’in ve 29. Osmanlı padişahı olan oğlu IV. Mustafa’nın dışında Şehzade Ahmed, Şehzade Süleyman, Şehzade Mehmed, Şehzade Murad, Şehzade Mehmed Rüştü, Şehzade Abdülmecid, Şehzade Murad, Şehzade Beyazıd, Ayn-ı Şah Sultan, Rabia Sultan, Melik Şah Sultan, Mevhibe Sultan, Fatma Sultan, Alem Şah Sultan, Emine Sultan, Saliha Sultan, Rabia Sultan ve Emine Sultan’ın da sandukaları bulunmaktadır.

Fotoğraf Kaynağı: https://www.oguztopoglu.com/2012/02/birinci-abdulhamit-turbesi-ve-haziresi.html