Cumhuriyet Çeşmesi

Gerek Osmanlı döneminde gerekse de Türkiye Cumhuriyeti döneminde yapılan tarihi çeşmeler, bugünün kültürel dünyasında çok önemli bir yere sahiptir. Suları akmasa dahi çeşmelerin mimari detayları ve özenle korunan dokusu büyük ilgi uyandırır. İstanbul’da özellikle de belli ilçelerde bu son derece estetik, son derece etkileyici çeşmelerle karşılaşmak mümkündür. Bugüne kadar ayakta kalan çeşmelerden bir tanesi de Cumhuriyet Çeşmesi’dir.

Adı kadar güzel bir çeşme olan Cumhuriyet Çeşmesi, kimi kaynaklarda Ayakapı Çeşmesi olarak da anılır. Bunun temel nedeni ise Ayakapı sur girişinin hemen yan bölümünde konumlanmış olmasıdır. Çeşme ile alakalı bilgiler yeterli düzeyde değilse bile en azından tahribata uğramadan bugüne gelebilmesi sevindiricidir. Tarihi çeşmenin kitabesi hemen üzerinde bulunur ve burada yazılanlar hala net şekilde okunacak düzeydedir. Bu bilgilere göre çeşme 1923 tarihinde inşa edilir. Tam olarak Cumhuriyet’in ilan edildiği yıl olmasından dolayı böyle bir isim uygun görülür.

Konum olarak Abdülezel Paşa Caddesi üzerinde bulunan çeşme, yola kıyasla bir nebze geride kalır. Bazı bölümlerinde eski taşlardan yararlanılmış olsa da büyük ölçüde mermer malzemenin kullanıldığı görülür. İki sütunun taşıdığı kemer, klasik tarzın biraz dışındadır. Yine bugüne korunarak gelebilmiş olan ayna taşı oldukça büyük olmasına rağmen sade bir görünüme sahiptir. Tekne bölümünde beyzi biçiminde bir güneş motifi dikkat çeker.

Kemerde Rumi takvime göre 1341 rakamının yazıldığı görülür. Kitabesi eski yazıyla yazılmıştır ve tek satırdan oluşur. Eski yazıyla yazılmasının nedeni Latin harflerinin 1928 senesinde kullanılmasıdır. Cibali üzerinden Fener’e doğru yürümeye başlarsanız Ayakapı ve dolayısıyla da Cumhuriyet Çeşmesi ile karşılaşırsınız. Bölgeye gitmek için 41Y, 55T gibi otobüsleri ya da M2 metrosunu değerlendirebilirsiniz.