Şeyh Ali Semerkandi Müzesi ve Külliyesi

Şeyh Ali Semerkandi Hazretleri’nin babası Hz. Ömer’in torunudur, dolayısıyla kendisi Hz. Ömer’in soyundan gelmektedir. 1320 yılında İsfahan’da dünyaya gelmiştir. Dönemin en önemli bilim merkezlerinden olan Semerkand’a giden Ali Semerkandi orada matematik, astronomi, tıp, hukuk derslerini almıştır. Aldığı eğitimin ardından pek çok yerde dersler vermeye başlayıp sonrasında Kabe’de uzun yıllar imamlık görevi yapmıştır. İmam olarak görev aldığı sırada rüyasında Hz. Muhammed’in kızı Fatma, kendisine Hz. Muhammed’in onu kendi evladı ilan ettiği söyler. Bu rüyada peygamberin ona vermiş olduğu islamiyeti yayma görevine Konya Karaman’dan başlayan Şeyh Ali Semerkandi, Alanya, Çankırı, Karabük, Kızılcahamam’da bulunup son olarak Çamlıdere’ye geldiği söylenmektedir. Çamlıdere’de bir çiftlik kurup halkı da çiftçiliğe teşvik etmesi üzerinde bölgede ticaretin gelişmesine katkıda bulunmuştur. 

Anlatılan bir hikayeye göre köylü kadınların ekin biçtiği sırada oralarda sığır otlatan Ali Semerkandi abdest alacağı sırada su bulamaz ve âsâsını yere vurarak ‘Çık, ya mübarek!’ deyince yerden bir su fışkırır. Çiftçi kadınlar bu su ekinlerimize zarar verecek diye hakaret ettikten sonra Semerkandi ‘Ey mübarek su. Ne çıktığın belli olsun, ne de aktığın.’ der ve suyun çıktığı yer bir kuyuya dönüşür. Bunun üzerinde Osmanlı payitahtı olan Bursa’da bir çekirge afeti olur ve bu afetten kurtulmak için Semerkandi’nin çıkardığı sudan kullanırlar. Çok kısa bir zaman içinde bölge bu felaketten kurtulur. Bu suyun kaynağı günümüzde Karabük ilinin Eskipazar ilçesine bağlı Sadeyaka köyünde bulunur.

Ahlak, terbiye ve adaleti hep el üstünde tutan Ali Semerkandi’nin Türbesi Ankara’nın en yeşil ilçelerinden biri olan ve Şeyhler mahallesi olarak da bilinen Çamlıdere’de yer almaktadır. Bir külliye içerisinde bulunan türbe harici burada bir cami, mezar, müze ve dinlenme yerleri, yerel ürünlerin satıldığı bir alan bulunmaktadır. Yüksek bir tepede konumlanan türbeye ihtişamlı bir kapıdan girilir. Uzunca bir yoldan ilerledikten sonra Ali Semerkandi ve öğrencilerinin mezarlarının bulunduğu türbe ziyaretçilerini karşılar. Külliye içerisinde 15. yüzyıl Çamlıdere’sini deneyimlemek tarihte yolculuk yapmış hissi uyandırır. O dönemden görüntüler sunan müze aynı zamanda halkın yaşam tarzını da ilgi çekici şekilde ziyaretçilerine aktarır. Adeta bir yaşayan müze olan külliyenin ortasında bulunan kır kahvesinde dinlenmek, bir şeyler içmek de mümkün. 

Görseller: Gazete İlk Sayfa, evliyalar.net, Mapio