Anadolu’nun Kalbi Sille Köyü

Sille Köyü  Konya’ya yolu düşen herkesin kesinlikle  görmesi gereken muhteşem bir yer. Anadolu’nun o eşsiz  güzelliğini  bu küçücük ama masalsı köyde tümüyle  hissedebilirsiniz. Geçmişiyle, kilise  ve camileriyle, kendine has  mimarisini günümüze kadar koruyan evleriyle adeta herkesin kendinden  bir parça bulabileceği bir yer Sille Köyü.

Konya, herkesin hayran olduğu Mevlana’yı kalbinde saklayan, Selçuklu Devleti’nin başkentliğini yapan, her  köşesi İslami  eserlerle dolu olan büyülü bir şehir. İşte bu güzel şehrin gizli bir köşesi Sille. Merkeze 8 km uzaklığında masallardan çıkmış gibi bir yer  bekliyor sizleri.

Sille, Frigyalılardan günümüze kadar yerleşim görmüş ve Bizans zamanından  beri  Konya’nın önemli bir yerleşim alanı ve Erken Hristiyanlık döneminin  merkezlerinden, İstanbul-Kudüs  hac güzergahının en önemli durak noktasıydı.

Sille günümüzde Selçuklu ilçesinin  bir mahallesidir. Aynı şekilde  Konya Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu kararınca “kentsel sit alanı“ olarak ilan edilmiştir.

Deniz seviyesinden 1115 metre yüksekliğe ve 1152 metrekare yüzölçümü sahiptir. Sille’nin çevresindeki  tepelerin çoğunluğu tüften meydana gelmiştir. Bizans zamanında da bu tepeler  oyularak Hristiyanların gizlenmesi ve ibadet etmesi için şapeller yapılmıştır. Günümüzde de etrafında yüzyıllardır hala kullanılan taş ocakları var. O ocaklardan çıkartılan taşlar "Sille Taşı"olarak almış ayrıca Selçuklu yapılarında bu taş kullanılmıştır. Sille isminin nereden geldiğiyle alakalı  yapılan araştırmalarda  Frigler döneminde Silene’den geldiği, Roma komutanı Sylla’dan ve Silenos’tan aldığı gibi şeyler  ortaya atılmıştır.  Silenos “kaynayıp coşarak akan su” anlamındadır.

Sille’deki tarihsel gelişim 3 önemli dönemden oluşur. Hristiyanlıktan önceki , Hristiyanlık ve İslamiyet dönemi şeklinde oluşur. Roma İmparatorluğu Hristiyanlığı kabul edene kadar ki  zorlu süreçte kaya kiliseleri ile  manastırlarda yaşamaya  çalışılmış ve  günümüze kadar  izleri gelmiştir. 

Konya’yı Selçuklu Devleti fethedince Hristiyanlar  merkezden Sille’ye taşınmışlardır. Osmanlı zamanında Türkler ile Rumlar dostça beraber  yaşamışlardır. Nüfus 18.000’e kadar çıkmış fakat  mübadele sonrası Rumlar Yunanistan‘a göçünce Sille’de sakin bir hayat başlamıştır. O güzel günlerden günümüze kalan yapılara bakarsak  öncelikli sırayı Aya Elena Kilisesi alır.

Aya Elena Kilisesi

İmparator Konstantin’in annesi, hac görevini yerine getirmek adına Kudüs’e giderken Konya’ya uğramış ve oradaki ilk Hristiyanlık döneminden kalan oyma mabetleri görmüştür.

İnananların zorlu şartlara olmasına karşın  din ve ibadet adına  verdikleri mücadeleden etkilenen Helena, Hristiyanlara Sille’de bir mabed yaptırır.

Kilisede bulunan  onarım kitabesinde 1883 yılında tamir olduğu yazmaktadır. Günümüze kadar bu şekilde  sağlam gelmesinin en önemli nedeni, belli dönemlerde onarılmasıdır. 

Sille Hamamı

Hacı Ali Ağa Hamamı, Ak Hamam, Aşağı Hamam veya Çarşı Hamamı olarak 1884’te yapılan hamam, kadın ve erkek olmak üzere iki bölümden meydana gelmektedir. Sille deresinin yanında  yer almaktadır. Moloz taş ve tuğladan yığma şeklinde inşa edilmiştir. Selçuklu Belediyesi tarafından 1998 yılında restore edilip Sille Halk Evi Müzesi şeklinde  kullanılmaktadır.

Sille Kent Müzesi

Selçuklu Belediyesi’nin Sille'ye kazandırdığı “Sille Kent Müzesi" 2017 yılında misafirlerine kapılarını açmıştır.

Sille'nin tarihi ile kültürünü gözler önüne seren  müze, Sille'nin el sanatlarıyla folklorik yapısını ortaya çıkarmaktadır. İki kattan oluşan müze, girişte tarihi dokusunu, ikinci katında kültürel özellikleriyle  el sanatlarını tanıtmaktadır.

Mum Atölyesi

Kolcu Mum, ayakta kalan tek mum atölyesi. İbrahim Kolcu 1977 yılında işletmeyi kurmuş ve nesilden nesile atölyenin aktarılması için oğlunu işletmenin başına geçirmiştir

Zamanında  insanların aydınlanma amaçlı kullandığı mum, günümüzde evlerde süs eşyası durumuna  geldi. 200 yakın çeşitleri , kokuları ve sizi hayal dünyasına götürecek. Sille’ye farklı kılan bu mum atölyesi son zamanlarda  Konya yöresine  özgü yaptığı mumlarla  tüm turistlerin ilgisini çekmeyi  başarmıştır. 

Çömlekçilik

Sille sokaklarında attığınız her adımda sizleri karşılayacak mis  kokusuyla Türk Kahvesi. Sıradan bir Türk kahvesi değil; yıllardır Sille’nin geçim kaynağı olan toprak fincanlarda servis edilen Türk kahvesi. Sille tam ortasından geçen dere sebebiyle iki ayrı mahalleden oluşur. Eskiden derenin güney kısmına Rum Mahallesi, kuzey kısmına  Müslüman Mahallesi denirmiş. Türk ve Rum ustalar bazen birlikte  bazen de  ayrı çömlekleri yapar ve Anadolu’nun değişik yerlerine satarlarmış.

Acısıyla, tatlısıyla geçen uzun yıllardan sonra ayakta duran  Sille’yi mutlaka görün. 40 yıl hatrı olacak kahvesini içip, derenin  yanında  masalsı yürüyüşler yapıp, siz de anılarınıza bir yenisini daha ekleyin. 

Gezen gül olurmuş, oturan kül…

Yazan: Ahmet Aydoğan