Büyük Valide Han

İstanbul’un meşhur Mahmutpaşa Çakmakçılar Yokuşu’nda yer alan Büyük Valide Han, Sultan I. Ahmet’in eşi Kösem Sultan tarafından inşa edilmiştir. İnşa edildiği dönemde hem tüccarlar hem de zanaatkarlar için kusursuz bir han olan bu yer tarih boyunca pek çok kez el değiştirdi. İstanbul’un en büyük hanlarından biri olma özelliğini taşıyan Büyük Valide Han, halen günümüzde de sayısız dükkanı bünyesinde barındırır.

İnşa tarihi 17'nci yüzyıla kadar uzanan Büyük Valide Han’ın ikinci katındaki mescit, bir dönem İranlı tüccarlar tarafından kullanılmış ve avlu kısmında da Hüseyin ve Hasan için anma törenleri düzenlenirmiş. 400’den fazla el değiştiren han geçmişten bugüne az sayıda restorasyondan geçti.

İstanbul Suriçi bölgesinde oldukça merkezi bir konuma sahip olan Büyük Valide Han inşa edilmeden önce yerinde Cerrah Mehmet Paşa’nın sarayı bulunuyordu. Aslında Fincancılar Yokuşu ile Mahmutpaşa Çakmakçılar Yokuşu arasında kalan Büyük Valide Han, tüm Haliç’i gören bir sırt üzerinde yer almasıyla da dikkat çekmektedir.

Toplamda üç ayrı avlusu bulunan Büyük Valide Han tam tamına 98 x 168 metrelik bir alanın içerisinde yer almaktadır. Küçük Han ve Büyük Han olmak üzere iki farklı bölümden meydana gelen kare planlı bu han muntazam kesme taştan inşa edilmiştir. Yedi adet üç kademeli çıkmaların olduğu Büyük Valide Han’ın gösterişli revakları da büyük ilgi görmektedir. Çakmakçılar Caddesi’ne bakan ve üçgen avlusu olan üçüncü bölümün diğer hepsinden küçük olduğu Büyük Valide Han’ın diğer avlusuna açılan bir geçidi de vardır.